Mae’r bechgyn o ardal Eglwyswrw a syrthiodd yn ystod y Ddwy Ryfel Byd wedi eu hanrhydeddu gyda Chofeb newydd.
Cafodd gwasanaeth Coffa a Chysegru y Gofeb newydd ei gynnal yn Eglwys St Cristiolus ar Ddydd Sul y 10fed o Awst.
Er gwaethaf glaw trwm a storom daranau, roedd yr eglwys yn llawn a llawer yn gwrando ar y gwasanaeth o’r tu allan.
Cafwyd cyflwyniadau gan Band Pres Wdig cyn y gwasanaeth pan oedd y gynulleidfa yn cyrraedd yr eglwys ac ar adegau yn ystod seremoni cysegru’r Gofeb.
Y Canghellor Canon Gerwyn Morgan oedd yn arwain y gwasanaeth gyda chymorth y Parch Gwynfi Jenkins a Mrs Hazel Burn.
Trefn y gwasanaeth yn fyr -
Croeso a chyflwyniad gan Mr Robert Smith (warden yr eglwys).
Darlleniadau gan Uchel Siryf Dyfed a hefyd Mr Islwyn Evans (warden yr eglwys).
Anerchiad gan y Gwir Barchedig J.Wyn Evans, Arglwydd Esgob Tyddewi.
Canwyd dau emyn yn ystod y gwasanaeth a’r organyddes oedd Mrs Brenda James.
Parhawyd y gwasanaeth y tu allan lle dadorchuddiwyd y Gofeb gan Mr Steven John o “West Wales War Memorial Project” Amwythig. Bendithiwyd y Gofeb newydd gan yr Arglwydd Esgob.
Cyhoeddwyd enwau'r milwyr gan y Cynghorydd John Davies, ac am pob enw gosodwyd croes fach bren ger y Gofeb gan blant lleol. Gosodwyd teyrngedau gan gynrychiolwyr penodol ac aelodau teuluoedd y rhai a enwir. Yr Arglwydd Raglaw Dyfed ddarllenodd 'Yr Anogaeth' ac ar ôl galwad ‘Last Post' bu dwy funud o dawelwch.
Yn dilyn yr anthemau a’r fendith derfynol roedd lluniaeth wedi ei baratoi yn neuadd y pentref 'Yr Hen Ysgol' lle bu byddin o ferched lleol dan arweiniad Mair Rees MBE yn gweithio'n galed am oriau ar fore’r Sul a'r diwrnod cynt.
Yno hefyd roedd arddangosfa o'i gwaith gan hanesydd lleol yr ymchwilydd Heather Tomos sydd wedi ymchwilio a dogfennu hanes pob un a enwir ar y Gofeb.
Roedd y digwyddiad ar y Sul wedi ei drefnu gan aelodau eglwys St Cristiolus dan arweiniad warden eglwys Robert Smith.
Ariannwyd y prosiect Cofeb Ryfel Eglwyswrw gan Gymdeithas Treftadaeth Eglwyswrw a’r Fro ac maent yn ddiolchgar i Gyngor Cymuned Eglwyswrw am eu rhodd, ac yn ddiolchgar hefyd i bawb sydd wedi cyfrannu.
Cymdeithas Treftadaeth Eglwyswrw hefyd oedd yn gyfrifol am y gwaith ymchwil gyda chymorth yr ymchwilwyr a’r awduron Steven John; Heather Tomos a David Griffiths.
Dyluniwyd y Gofeb a'i hadeiladu gan Malcolm Gray o Glasfryn Engraving, Tyddewi ac fe’i gosodwyd yn ei lle gyda chymorth Dylan Thomas, Crane Hire, Boncath.
Mae y nifer o wirfoddolwyr parod o gychwyn y prosiect hon bron ddwy flynedd yn nol, hyd y Gwasanaeth Cysegru ar y Dydd Sul yn dystiolaeth o’r gwerthfawrogiad a’r chydymdeimlad dwys i’r bechgyn a syrthiodd a chyda eu teuluoedd.